Rönesans’a Açılan Çığır: Arnofini’nin Evlenmesi

Sanat tarihinde birçok farklı isimle anılan Arnofini’nin 1434 senesinde yarattığı bir tablo. Bu tablo üzerine bir yolculuğa çıkarak incelemeye koyuldum zira birçok incelemeye şahit olmuştum bu eser üzerine. Birçok farklı adla anılsa dahi ben bu eserden yazım boyunca Arnofini’nin Evlenmesi adıyla bahsedeceğimi belirtmeden geçmek istemem. Diğer koyulan isimler de bir hayli örtüşüyor çünkü.

Bu tablo, birçok açıdan çağdaşlarından ayrılsa ve birçok karakteristik özellik barındırsa da en dikkat çekici olanı yaratıldığı dönem eserlerine hiç benzemeyişidir. Rönesans Döneminde gördüğünüz kusursuz anatomilere bu eserde rastlanmaz. Kimi sanat tarihçilerine göre bir düğünü kimisine göre ise bir yemin anını yansıtan bu eser kimilerine göre ise bir anma resmi.

İkonografi kullanımı ile karakterini ortaya koyan, ayna kullanımı ile sizin eserin içindeki detaylarda ve derinliklerde kaybolmanıza sebep olacak bir eserdir bu. Eserde orta eksen vurgulanarak toplu bir görüntü elde edilmiş olsa da kendinizi eksen dışındaki detaylardan mahrum etmemenizi şiddetle tavsiye ederim, her bir detay üzerine düşünülmüş derin anlamlar barındırmakta ve hiçbiri tuvali doldurmak üzere yer almamıştır tabloda. Ancak yine de sanatçı Jan van Eyck’in eserlerinde neredeyse sadece merkez perspektifi kullandığını da söylemekte fayda var.

Ancak bu eserin bu denli dikkat çekici olması genel görünümünden dolayı değil. Sembolik ögelerin kullanıldığı eserde detaylar o kadar fazla ki!

Eserde gelinin arkasındaki “gargoyle” dediğimiz gotik mimari ögesi göze çarpıyor. Ölümü simgeleyen bu ögenin gelinin tam arkasında duruşu, gelinin bu eser ortaya çıkmadan bir sene önce vefatı ile ilgisi olduğu düşünülmekte.

Resimin en karakteristik ve herkesi kendine hayran bırakan yanına gelirsek, sizi resmin tam ortasında bulunan aynaya bakmaya davet ediyorum. Bu dış bükey aynada sanatçının kendisini, gelin ve damadı simgeleyen figürlerin arkalarını görebilir, odanın derinliğini daha net algılayabilirsiniz. Aynadan söz etmişken, ayna kenarlarındaki ince detaylara dikkat çekmemek hata olacaktır. Bu detaylar, sanatçının ustalığını gözler önüne seriyor.

Birçok detayın arasından en vurucu detayları sunmaya çalıştığım bu yazımda son olarak aynanın tam üstünde bulunan duvardaki yazıya dikkat çekmek isterim. Latinceden çevirisi “Johannes van Eyck buradaydı” olan bu yazı sayesinde sanatçının bu eserde görünür kılındığı bir kez daha tasdiklenmiş oluyor.

Günümüzde Londra, National Gallery’de sergilenen şaheser Arnofini’nin Evlenmesi, hala daha içerisinde barındırdığı detaylarla görenleri derinliklerine sürüklemeye devam ediyor. Bize de sanatçıya hayran kalarak, yarattığı bu kompleks tabloyla baş başa kalmak düşüyor.